از شرکت در کلاس‌های زبان خسته شده‌اید؟ به دنبال راهی آسان و بی‌دردسر برای یادگیری زبان انگلیسی هستید؟ می‌خواهید طی ۶ ماه خود را برای آزمون آیلتس آماده کنید؟ ما به فکر شما هستیم! با خرید بسته‌های آموزش زبان انگلیسی در خواب، دیگر نیازی به کلاس‌های زبان نخواهید داشت!
حتماً شما هم شاهد چنین آگهی‌هایی بوده‌اید. اگر تمایل دارید بدانید این ادعاها تا چه اندازه صحیح است، این مطلب را تا پایان مطالعه کنید.
یادگیری زبان انگلیسی به دلایل متعددی همچون نیاز تحصیلی، تمایل به مهاجرت، ارتقاء شغلی، علاقه‌ی شخصی و … همواره جزء اهداف افراد مختلف، در تمامی سنین، بوده است. از سویی دیگر مانند هر مبحث آموزشی دیگری، فراگیری زبان نیازمند گذراندن دوره‌های آموزشی، همراهی استاد، تمرین و تکرار است و شاید می‌توان گفت هیچ راه میانبری برای آن وجود ندارد. گذراندن این مراحل و استقامت در مسیر یادگیری زبان برای برخی بسیار دشوار به نظر می‌آید و مدام به دنبال یافتن راه‌های آسان و کوتاه‌مدت برای آموزش زبان انگلیسی هستند.
یکی از روش‌هایی که توانسته است طرفداران خاص خود را در این زمینه پیدا کند، آموزش زبان انگلیسی در خواب است. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که آیا واقعاً آموزش زبان انگلیسی در خواب امکان‌پذیر است؟ آیا از نظر علمی این موضوع به اثبات رسیده است؟
بررسی آموزش زبان انگلیسی در خواب در روانشناسی
اولین بار در سال ۱۹۱۴، خانم روزا هین، روانشناس آلمانی در مقاله‌ای که چاپ کرد نتایج جستجوی خود درباره‌ی ارتباط بین خواب و حافظه را توضیح داد. او دریافته بود که افرادی که مطلب یا لغاتی را بلافاصله قبل از خواب مطالعه می‌کردند و سپس به خواب می‌رفتند، در مقایسه با افرادی که همان مطالب را در طول روز مطالعه کرده بودند، عملکرد بهتری در یادآوری مطالب و لغت‌ها داشتند.
این اولین تحقیقی بود که در آن ردپای یادگیری در خواب مشاهده می‌شد. پس از آن تا امروز تحقیقات در این زمینه ادامه داشته است و یادگیری در خواب یا «هیپنوپدیا» همواره جزء مباحث پرطرفدار و بحث برانگیز بوده است. آخرین نتایج به دست آمده حاکی از آن است که داشتن خواب خوب و با کیفیت به افزایش قدرت یادگیری افراد کمک می‌کند.
ولی آنچه سودجویان حوزه‌ی آموزش زبان انگلیسی مدعی آن هستند فراتر از صرفاً بهبود عملکرد حافظه است. بسته‌های آموزش زبان انگلیسی در خواب به این صورت اجرا می‌شوند که شما بایستی صوت‌های شامل فهرستی از لغت‌ها و یا مکالمه را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که زمانی که در حال خواب هستید، اجرا شوند و به گوش شما برسند. روز بعد، شما این لغات و مکالمه‌ها را به خاطر خواهید داشت، به همین راحتی آیا آزمایش‌هایی در مورد این شیوه‌ی آموزش انجام شده است؟ بله ولی دانشمندان به این نتیجه رسیدند که یادگیری در خواب ممکن است تأثیرات ضمنی بر ناخودآگاه فرد داشته باشد ولی نمی‌تواند در رفتار و عملکرد فرد در بیداری تأثیرات آشکار و قابل مشاهده داشته باشد؛ بنابراین هرگز کسی تنها با گوش دادن به چیزی در خواب آن را یاد نمی‌گیرد. اما اگر قبل از مطالب آموزشی آن را خوانده و شنیده باشیم چه اتفاقی می افتد؟ برای پاسخ به این سؤال، بهتر است کمی به ساختار مغز و عملکرد آن بپردازیم.
*مغز انسان به خواب احتیاج دارد*
چرا که در زمان خواب است که مغز می‌تواند خود را از وجود مولکول‌های سمی که وجودشان به اختلالات مغزی همچون آلزایمر می‌انجامد، پاک‌سازی کند. ارتباط نزدیکی بین حافظه و خواب وجود دارد. زمانی که در خواب هستید، مغز اتفاقات روزانه را مجدداً پخش می‌کند، اگر چیزی جدید برای یادگیری در میان آن‌ها بیابد، آن را به حافظه‌ی طولانی مدت می‌سپارد. اتفاقات تکراری روزانه مانند خرید کردن یا سوار تاکسی شدن از مغز پاک می‌شوند تا فضای کافی برای خاطرات و اتفاق‌های مهم روز بعد وجود داشته باشد. حال اگر قبل از خواب به مطالعه و یادگیری تعدادی لغت یا مطلبی مربوط به گرامر بپردازیم و سپس در حین خواب به صوتی که حاوی همان لغت‌ها و یا جمالت و ساختارهاست گوش بدهیم، به تثبیت این لغات و ساختارها در ذهن کمک کرده‌ایم. هیچ رخداد معجزه آسا و خارق‌العاده‌ای در کار نیست! اگر به خوابی عمیق و بدون وقفه بروید به مغز کمک می‌کنید مطالبی که فراگرفته‌اید را به حافظه‌ی طولانی‌تری بسپارد و روز بعد یادآوری آن‌ها برای شما آسان‌تر خواهد بود.
چگونه از روش یادگیری زبان انگلیسی در خواب برای تقویت زبان بهره ببریم؟
می‌توانید کلمات و یا مطالب مدنظر را با صدای خود بخوانید و ضبط کنید و یا اگر می‌خواهید به تلفظ و لحن صحیح‌تری گوش بدهید، می‌توانید از مجموعه‌هایی که به این منظور طراحی‌شده‌اند استفاده کنید، یعنی بسته‌های آموزش زبان انگلیسی در خواب را تهیه کنید ولی نه با این باور که صرفاً با گوش دادن به این صوت‌ها زبان انگلیسی یاد می‌گیرید و می‌توانید انگلیسی صحبت کنید. کتاب‌های آموزش زبان رایج که معمول همراه با سی دی و صوت ارائه می‌شوند نیز دارای بخش‌های آموزش لغت هستند که می‌توانید آن‌ها را قبل از خواب مطالعه و در حین خواب به آن‌ها گوش کنید.
همان‌طور که ذکر شد، یادگیری در خواب غیرممکن نیست، البته فقط در مورد زبان و موسیقی، ولی نمی‌توان ادعا کرد صرفاً با گوش دادن به مجموعه‌ای از فایل های صوتی و بدون هیچ‌گونه تلاشی می‌توان در خواب زبان انگلیسی یاد گرفت. بهتر است فریب مؤسسات و فروشگاه‌هایی که مدعی می‌شوند آسان‌ترین راه آموزش زبان را در اختیار ما قرار می‌دهند، نخوریم. آموزش زبان انگلیسی معمول فرآیندی زمان‌بر و مستمر است و در اکثر موارد هدف از یادگیری زبان کسب توانایی صحبت کردن و تعامل به زبان انگلیسی است. با آموزش زبان انگلیسی در خواب شاید بتوانید برخی لغات، ساختارها و جمالت را به‌خوبی حفظ کنید، ولی فرصت تمرین و امکان ساخت جمالت خود در فضایی تعاملی را نخواهید داشت. بهترین و نتیجه بخش ترین راه آموزش زبان انگلیسی شرکت در کلاس‌های آموزش زبان و بهره بردن از وجود معلم و همکلاسی های هم سطح شماست. تنها در فضای کلاس است که می‌توانید با دیگر زبان آموزان تعامل و گفت و گو داشته باشید و در پایان از معلم بازخورد دریافت کنید؛ بنابراین، آموزش زبان انگلیسی در خواب می‌تواند در کنار شرکت در کلاس‌های زبان و مطالعه، به افزایش سرعت یادگیر شما کمک کند، شبیه به نقشی که خواندن کتاب داستان، تماشای فیلم، گوش دادن به موسیقی و می‌توانند در آموزش زبان انگلیسی داشته باشند، اگر به درستی از آن‌ها استفاده شود کمک‌کننده و تسهیل کننده هستند ولی نمی‌توان به عنوان روش های اصلی و کارآمد آموزش زبان انگلیسی از آن‌ها نام برد.